Bez kar dla farmaceutów, którzy odmówią sprzedaży pigułki „dzień po” nieletnim

Prezes Narodowego Funduszu Zdrowia Filip Nowak przekazał, że od 1 maja, gdy rozpoczął się skierowany do aptek pilotaż programu dotyczącego sprzedaży tzw. pigułek dzień po, do udziału w nim zgłosiły się podmioty z większości województw.

– 9 maja po południu było ponad 150 wniosków aptek gotowych do pilotażu – sprecyzował Andrzej Troszyński z biura prasowego NFZ.

– Kierownicy aptek czują się pewnie. Tempo napływania wniosków rośnie. Świadczenia nie są limitowane, zapłacimy za każdą usługę farmaceutyczną zrealizowaną przez apteki mające podpisane z nami umowy. Ten program to krok w stronę tego, by wykorzystać ogromne kompetencje farmaceutów, które nie zawsze były doceniane – dodał prezes Filip Nowak.

Antykoncepcja awaryjna w ramach pilotażu

Pilotażowy program Ministerstwa Zdrowia zakłada, że tabletkę „dzień po” farmaceuta z apteki objętej pilotażem może sprzedać pacjentce w wieku od 15. roku życia. Może to zrobić w ramach tzw. usługi farmaceutycznej, po wcześniejszym przeprowadzeniu wywiadu z pacjentką i wystawieniu jej recepty. Niepotrzebna jest przy tym ani zgoda, ani obecność opiekuna niepełnoletniej.

Minister zdrowia Izabela Leszczyna, wprowadzając to rozwiązanie, powołała się na opinię ginekologów, którzy wskazują, że w wieku 15 lat większość dziewcząt osiąga dojrzałość płciową. Poza tym jest to wiek, od którego można w Polsce legalnie uprawiać seks. Samorządy aptekarski i lekarski mają jednak wątpliwości, czy jest to rozwiązanie zgodne z prawem. Oba środowiska podnoszą, że inne zasady dotyczące wieku pacjentki obowiązywać mają w gabinecie lekarskim, a inne w aptece. W przypadku 15-latek podczas konsultacji lekarskiej wymagana jest obecność opiekuna prawnego, a gdy sprawa dotyczy osób w wieku 16–18 lat, konieczna jest pisemna zgoda opiekuna i samego pacjenta.

Wydanie recepty farmaceutycznej i sprzedaż na jej podstawie pigułki przez farmaceutę nie wymaga ani zgody, ani obecności rodzica niepełnoletniej pacjentki. Zdaniem samorządów zniesienie tego obowiązku w przypadku farmaceutów może narazić ich na kolizję z prawem.

Wątpliwości wokół pigułki dla nieletnich

Prezes NFZ powiedział, że podziela stanowisko Ministerstwa Zdrowia dotyczące sprzedaży pigułki „dzień po” osobom poniżej 15. roku życia. – W każdych nowych rozwiązaniach mogą pojawić się wątpliwości, a naszym zadaniem jest je rozwiewać, co robimy, np. podczas webinarów dla farmaceutów – wskazał.

Zaznaczył przy tym, że farmaceuta, który kierując się takimi wątpliwościami odmówi wystawienia recepty na tzw. pigułkę dzień po osobie poniżej 18. roku życia, „z pewnością nie będzie przez fundusz karany”.

W czwartkowej konferencji udział wzięła właścicielka stołecznej apteki Danuta Kowal, która jako pierwsza w woj. mazowieckim zawarła umowę z funduszem na udział w programie. Zapytana, czy będzie wystawiać recepty na antykoncepcję awaryjną pacjentkom niepełnoletnim, powołała się na stanowisko Naczelnej Izby Aptekarskiej.

– Izba ma wątpliwości, czy z punktu widzenia farmaceuty bezpieczne jest zaordynowanie tego leku osobie poniżej 18. roku życia. Na razie jej stanowisko jest takie, że w takim przypadku usługa wymaga obecności opiekuna. Będę więc wymagać obecności rodzica – powiedziała farmaceutka.

Fundusz zapłaci za usługę

Pigułka kosztuje 70–135 zł i ten wydatek pozostaje po stronie pacjentki. Za usługę związaną z przeprowadzeniem wywiadu z pacjentką i wystawienie jej recepty apteka otrzyma od NFZ 50 zł. MZ szacuje, że w czasie trwania pilotażu wyda na ten cel co najmniej 13,6 mln zł.

Prezes NFZ zachęca apteki, by w ramach programu wnioskowały do funduszu o sfinansowanie większej liczby porad farmaceutycznych związanych z pigułką „dzień po”. – Zapłacimy za każdą poradę, to wynika z umowy. Proszę odważnie podejść do liczby porad, którą oferujecie. Pracownicy NFZ będą akceptowali te wartości – podkreślił. Narodowy Fundusz Zdrowia ma aktualizować na swojej stronie internetowej listę aptek biorących udział w pilotażu.